Trạng thái HIV trung tính là một khái niệm mới mà không phải ai cũng biết và hiểu đúng về nó. Đây cũng là câu hỏi được nhiều người quan tâm và trong bài viết này, chúng tôi xin lược dịch và chia sẻ những thông tin cơ bản và dễ hiểu nhất về tình trạng HIV trung tính.
HIV trung tính có nghĩa là gì?
Trạng thái HIV trung tính (tiếng anh gọi là HIV Neutral) là cách nói ngắn gọn để nói “trạng thái HIV trung tính” (hay HIV Status Neutral). Trạng thái HIV trung tính mô tả một thế giới nơi những người dương tính với HIV không thể lây nhiễm HIV cho bất kỳ ai và những người âm tính với HIV không thể bị lây nhiễm. Nói một cách dễ hiểu là trạng thái HIV trung tính đề cập đến một xã hội mà ở đó HIV không thể lây truyền từ người này qua người kia nếu họ áp dụng đúng các phương pháp dự phòng và điều trị phù hợp.
Bạn có thể tự hỏi làm thế nào điều đó có thể xảy ra? Trạng thái HIV trung tính được hỗ trợ bởi hai phương pháp dự phòng và điều trị HIV chính: dự phòng trước phơi nhiễm PrEP và ức chế tải lượng vi rút.
PrEP là một loại thuốc uống hàng ngày hay theo tình huống giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV ở những người có nguy cơ cao nhưng chưa bị nhiễm HIV.
Mặt khác, ức chế tải lượng vi rút là kết quả của việc chăm sóc điều trị hiệu quả sử dụng các loại thuốc kháng vi rút để điều trị những người đã nhiễm HIV. Khi không thể đo lường được số lượng bản sao vi rút HIV trong cơ thể của một người nào đó thì có nghĩa là họ đã đạt được ngưỡng không thể phát hiện. Nếu một người sống với HIV và đạt ngưỡng vi rút không thể phát hiện, không có nghĩa họ đã loại bỏ hoàn toàn vi rút HIV ra khỏi cơ thể. Vi rút HIV vẫn có thể ẩn náu trong cơ thể họ, nhưng số lượng rất thấp nên HIV không thể truyền sang người khác qua đường tình dục. Điều này có nghĩa là nếu tải lượng vi rút của bạn không thể phát hiện được, bạn không thể lây truyền vi rút cho người khác.
Tại sao tất cả những điều này lại quan trọng?
Với hai phương pháp phòng ngừa hiện có như đề cập ở trên, thế giới đang nỗ lực cùng nhau để ngăn các trường hợp nhiễm mới HIV. Hy vọng là đại dịch HIV sẽ chấm dứt trong thời gian sớm nhất có thể. Và những người nhiễm HIV sẽ sống lâu, sống khỏe mạnh và ít bị kỳ thị hơn. Đó là mong muốn của không chỉ người đang sống với HIV mà của toàn xã hội.
Bằng chứng khoa học?
Với nhiều người thì điều này nghe có vẻ quá lý tưởng và khó có thể trở thành sự thật. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã đưa ra bằng chứng để chứng minh là có cơ sở. Ba nghiên cứu gần đây – HPTN 052, PARTNER và Opposites Attract – đã theo dõi các cặp nam giới và các cặp đôi dị tính, trong đó một bạn tình nhiễm HIV và người kia âm tính với HIV. Trong các nghiên cứu này, không một người dương tính với HIV đang dùng thuốc kháng vi rút và đã ức chế được tải lượng vi rút nào đã lây truyền HIV cho bạn tình âm tính của họ.
Trong các nghiên cứu PARTNER và Opposites Attract , các cặp nam giới quan hệ tình dục qua đường hậu môn không dùng bao cao su hơn 34.000 lần và các cặp đôi khác giới quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn mà không dùng bao cao su hơn 36.000 lần mà không ghi nhận một trường hợp nào mà bạn tình đạt ức chế tải lượng vi-rút đã từng lây truyền HIV cho bạn tình âm tính. Đây là bằng chứng mạnh mẽ cho thấy những người dương tính với HIV và co tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện thì không thể lây truyền HIV qua đường tình dục cho bạn tình của họ.
Tải lượng vi rút “không phát hiện” nghĩa là gì?
Nếu bạn bị nhiễm HIV, hãy uống thuốc kháng vi-rút theo hướng dẫn của cán bộ y tế đang chăm sóc cho bạn. Sau khi bạn bắt đầu dùng thuốc, cán bộ y tế của bạn sẽ lấy mẫu máu để xác định khi nào mức độ vi rút HIV trong máu của bạn không thể phát hiện được. Một khi tải lượng vi rút HIV trong máu của bạn không thể phát hiện trong sáu tháng, bạn sẽ không thể lây truyền HIV qua đường tình dục miễn là bạn uống thuốc kháng vi-rút và giữ cho tải lượng vi-rút của bạn ở mức không thể phát hiện.
Như vậy có thể nói, trạng thái HIV trung tính hoàn toàn có thể đạt được khi mà những người có nguy cơ cao thực hiện các biện pháp dự phòng trước phơi nhiễm hiệu quả như PrEP và bao cao su hay những người đã nhiễm HIV tham gia điều trị ARV sớm và đạt ngưỡng tải lượng vi rút ở mức không phát hiện. Khi cả hai điều này cũng được thực hiện tốt, việc đạt được trạng thái HIV trung tính là hoàn toàn có thể và sẽ góp phần chấm dứt đại dịch HIV trong tương lai.
